انجمن محرمانه

در حالی که پرداخت خسارت ایران به انگلیس یه دلیل آسیب‌های وارده به سفارت این کشور در تهران در جریان حمله به آن، احتمالا بخش گریزناپذیر روند تجدید روابط دو کشور است، چند نام آشنا نمی‌توانند از مسئولیت خود در این باره فرار کنند.

به گزارش «تابناک»، در تاریخ چند قرن روابط پر فراز و نشیب ایران و انگلیس، قطع و از سرگیری روابط پدیده‌ای تازه نیست؛ همان گونه که پرداخت خسارت وارده به سفارت‌های دو کشور نیز مسبوق به سابقه است. در سال 1988 نیز پرداخت خسارت‌های نقدی، بخشی از حل و فصل اختلافات دو طرف در جریان مذاکرات بر سر حل اختلافات بر سر سفارت‌های دو طرف بوده است.

اگر چه ارقام مربوط به پرداخت این خسارت‌ها کمتر در رسانه‌های ایران انعکاس یافته است ولی به عنوان مثال، روزنامه آمریکایی لس‌آنجلس تایمز در یازده ژوئن 1988 به نقل از یک سخنگوی وزارت خارجه انگلیس خبر داده است که دو طرف به توافق رسیده‌اند که ایران به دلیل خسارات وارده به سفارت انگلیس در سالهای 1978 و 79 مبلغ 1.6 میلیون دلار به انگلیس بپردازد و در مقابل، به دلیل خسارات وارده در جریان حمله به سفارت ایران در سال 1980 و آتش‌سوزی در آن مبلغ 3.2 میلیون دلار دریافت کند.

مبلغ دقیق خسارت وارده به سفارت انگلیس در جریان حمله 8 آذر سال 1390 هنوز روشن نشده است ولی پرداخت این خسارت احتمالا بخشی از توافق ایران و انگلیس در مسیر از سرگیری روابط است.

روزنامه دیلی تلگراف در گزارشی تابلوهای نقاشی، فرش، مبلمان، جواهرات، دستگاه‌های الکترونیکی و چند خودروی اداری را از جمله اموال ارزشمند آسیب دیده در جریان حمله یه سفارت انگلیس دانسته است.

یک نقاشی رنگ روغن از فتحعلی شاه به ارزش 1.2 میلیون پوند که در سال 1823 از وی کشیده شده است و شخص وی آن را به سفیر انگلیس داده است و چند اثر هنری دیگر که ارزشی در حد ده‌ها هزار پوند داشته‌اند بخشی از آن چیزی است که سفارت انگلیس از دست داده است.

با وجود گذشت بیش از سی ماه از این حادثه، ابعاد مختلفی از آن همچنان مبهم است. در حالی که اظهارات مقامات امنیتی انگلیس در مورد ترور دانشمندان هسته‌ای ایران، اختلاف بر سر باغ قلهک و فضای تند سیاسی داخلی علیه انگلیس همراه با تصمیم مجلس به کاهش روابط با انگلیس از عوامل زمینه‌ساز این اتفاق دانسته می‌شود ولی حداقل دو مساله مهم در این میان همچنان مبهم مانده است.

نخست روایت رسانه‌های نزدیک به دولت دهم است که برخی از رقبای سیاسی داخلی دولت را به کسب مطامع سیاسی و اقتصادی داخلی را در این اتفاق موثر می‌دانند و تشدید تحریم‌ها علیه ایران را از نتایج حمله به سفارت انگلیس می‌دانند و نکته دوم شواهد جدی در مورد اطلاع انگلیسی‌ها از این اقدام و تمام شدن آن به نفع انگلیسی‌ها است.

فارغ از این که این ابهامات چه زمانی حل شود، اکنون افکار عمومی متوجه مسئولین ارتکاب این اقدام در پرداخت خسارتی است که دولت جمهوری اسلامی به انگلیسی‌ها خواهد داد.

صرف نظر از این که تصمیم‌گیرنده اصلی در حمله به سفارت انگلیس چه کسی بوده است، گروهی موسوم به «شورای متحصنین در سفارت انگلیس» متشکل از هفت فعال دانشجویی در چندین بیانیه نقش مرکزی در اقدامی را بر عهده گرفته‌اند که خسارتی میلیاردی به مردم ایران وارد کرده است.

این گروه که از محمد جواد نیک روش فعال دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع)، محمد سعید سرافراز فعال دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف، علی نورایی فعال دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی، امین حسنی فعال دانشجویی دانشگاه علم و صنعت، مصطفی مستاجران فعال دانشجویی دانشگاه خواجه نصیر، حسین پیشوا فعال دانشجویی دانشگاه صنعتی امیر کبیر و محمد مهدی صفارهرندی فعال دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران تشکیل شده بود در اوج التهابات مربوط به حمله به سفارت و وقتی با اعتراضاتی مواجه شدند که کار آنها را اشتباه می‌‌دانست در ششمین بیانیه خود صراحتا پاسخ دادند که «مگر هزینه‌ای داده‌اید و یا تقصیری متوجه شما است که با ابتدایی‌ترین فشارها عقب نشسته‌اید و از طرف دانشجویان اعلام موضع می‌کنید؟»

سی ماه از آن زمان گذشته است و نتیجه اقدامی که رهبر انقلاب نیز آن را اشتباه دانستند، اکنون روشن شده است. آیا این هفت نفر به ادعای خود مبنی بر پرداخت هزینه‌ها وفادار می‌مانند یا این که بیت‌المال و مردم ایران باید هزینه اشتباهات آنها را بپردازند؟